3 Kasım 2009 Salı

Sürrealistler tarafından gururla anılan Germaine Berton


(Germaine Berton, honorée par les surréalistes)


Fabrice Magnone, “ Le Libertaire (1917-1956), anarşist bir yayının Otopsisi”
(Fabrice Magnone, "Le Libertaire (1917-1956), Autopsie d’un organe anarchiste)



22 Ocak 1923 te Fransız anarşist Germaine Berton aşırı sağcı, “Ligue d’Action Française” in kasacısı Maris Plateau’yu vurdu. Bu jesti sürrealistler tarafından takdir gördü ve kralcı yazar Léon Daudet’nin oğlu Philippe Daudet’nin üzerinde büyük bir etki yarattı. Philippe gerçek kimliğini ortaya çıkarmadan Libertaire’in redaksiyon kuruluyla temasa geçti. Aslında anarşistlerin kendilerine gelen çoşkulu gençlere, özellikle eyleme geçmeye heveslilere kağıtlarını sorma geleneğine sahip değildi.


Evini terk eden genç adam Le Flaouter adlı Havre’ın anarşist kitabevi “Le Flaouter”
i 24 Kasım 1923 te ziyaret eder. Ne var ki bu kitabevi polise muhpirlik yapmaktadır. Philippe’in ateşli açıklamalarıyla alarma geçen kitabevi Emniyeti alelacele uyarır. Hemen onlarca polis yollanmakta tereddüt etmez emniyet. Karakola götürülürken içinde bulunduğu araçta Philippe intihar ya da polis zor kullanmasından hayatını kaybeder. Haberi öğrenen Libertaire’in yayıncıları 3000 adet özel bir sayı çıkarırlar.

Léon Daudet oğlunun Jakobenci anarşist bir komplonun kurbanı olduğunu söyler. Buna karşılık L’Action Française “Antifransa, kanlı anarşinin yardımcısı” başlığını duyurur, Libértaire ise şöyle bir başlık yayınlar: “İntiharın açıklaması: Philippe Daudet babasını öldürmek istiyordu”! L’ Action française ve Le Libertaire arasında bir polemik başlar. Le Libertaire’in baskısı 54 0000 yükselir bu süreçte.


2 Aralık 1923 tarihli Le Libertaire’de Vidal’in “Philippe Daudet’nin trajik ölümü” başlıklı makalesinden sonra 11 sürrealist kolektif bir mektup yollar. Mektup şöyle der: “Sizin grubunuzda değiliz ama bu durum cesaretinize hayran kalmamızı engellememektedir. Tüm kalbimizle Germine Berton ve Philippe Daudet’nin yanındayız. Gerçek başkıldırı eylemini takdirle karşılaşıyoruz” der.


Germaine Berton intihar girişiminde bulunur ve Philippe Daudet’nin annesine aşağıdaki satırları yazar:
“Bugün Philippe benim için öldüyse ben de kendimi onun için öldürürüm”

Germaine Berton’un serbest bırakılmasına anarşistlerle beraber sevinen Aragon, onları kendi davalarına yaramayan bir intihar girişimini desteklemeyeceklerini söyleyerek eleştirir ve şunları ilave eder:
“her şeyiyle hayran olunan bu kadının önünde secde etmekten başka bir şey kalmıyor bana. Köleliğe karşı bildiğim en büyük eylemi, dünyanın gözü önünde çirkin mutluluk yalanına karşı en güzel protestoyu gerçekleştirdi.”
Sürrealistler Germaine Berton’u ilk sürrealist anti – kahraman olarak kutsadılar. Breton içinse Devrim ve aşk onda vücut bulmuştu.[1]

Resim:
Germaine Berton’un çevresinde sürrealist grubun üyeleri, La Révolution Surréaliste, sayı: 1, Aralık 1924
Ortada merkezde Germaine Berton, hepsi erkek, 28 sürrealist grup üyesi ya da gruba yakın kişilerce çevrelenmiş. Resimdeki cümle Baudelaire’den alıntı: “kadın rüyalarımıza en büyük gölgeyi ya da ışığı yansıtan varlıktır.”

Çeviren : Ayşe Özkan
[1] Dava sırasında, anarşist gazete Le Libertaire, Germaine Berton ve Séverine olarak bilinen ve davaya katılan birçok anarşistle dayanışma içine girdi. Derginin 210. sayısı (26 Ocak-2 Şubat 1923) « Kahraman Germaine Berton » hakkında çekinmeden yazdı. Buna paralel olarak, sürrealistler genç anarşistin savunmasını üstlendiler. Littérature’ün 1923 yılı Şubat Mart sayısında Louis Aragon « özgürlüğü tehdit eden bir grup karşısında bir bireyin terrörist araçlara başvurmak, herşeyi kaybetmek pahasına kurtuluş için özellikle cinayete – doğru veya yanlış- başvurması dünyadaki herşeyden öte değerli bir eylemdir. » diye yazar. German Berton’un sürrealist grubun ya da gruba yakın 28 üyesinin fotoğrafları tarafından çerçevelendirilen portresi, La Révolution Surrealiste ‘in 1 Aralık 1924 tarihli sayısında gene bir fotomontajla Baudelaire’in şu sözleriyle yayınlandı : « Kadın rüyalarımıza en büyük gölgeyi ya da en büyük ışığı yansıtan varlıktır. ». Germaine Berton, André Breton’un biyografi yazarı Mark Polizotti’ye göre, Violette Nozière gibi ilk sürrealist anti-kahramandır. (ç.n)

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder